MARKA KİMLİĞİ

Tıpkı insanlar gibi markaların da doğduğu, büyüdüğü, yaşadığı ve yaşamlarının son bulduğu evreler vardır. Markaların da doğması ile birlikte firmaların, ülkelerin, şehirlerin kendilerine has kimlik oluşturma süreci aynı anda başlar. Marka kimliğinin oluştuğu aşamalarda markanın karakteri ve kişiliği de doğru orantıda şekillenmeye başlar.

Bu iki kavram (kişilik ve marka) genellikle aynı anlamlarda kullanıldığı gibi, kendilerine özgü farklılıkları da barındırırlar. Kimlikte asıl var olan durum dışarıya doğru yansıtılan bir cephe, bir tür tutum söz konusudur. Daha çok topluma dönük bir kavramdır kimlik. Kimlik kavramını daha çok psikoloji sahiplenmektedir. Sosyal psikolojide ise kimlik, kendi bakış açından ve başkalarının bakış açılarından ne olduğundur. İnsan kimliği bir öznellik hissi ile oluşur ve devamlılığı olan kişisel bir bütünlüktür.  Kimlik insanlar arasında ben, sen, o kavramlarını oluşturmaktadır.

Kişilik ise, her bireyin kendi özeliklerine göre oluşturduğu bir kavramdır. Bazı insanlar kişiliklerini/karakterlerini, dost canlısı, cana yakın, güçlü veya savunmacı gibi ifadelerle anlatmaya çalışırlar. Bu gözlemlere göre kişilik/karakter bireylerin kendilerini diğer insanlar içerisinde ifade etme şekilleridir denilebilir. Kişilik ve karakter uzmanlarına göre bireyin kendine has ve diğerlerinden ayıran özelikleri barındırmasıdır kişilik. Bütün bu gözlemlerden sonra tek bir kişilik veya karakter tanımı yapmak mümkün değildir. İnsanların kendi iç ve dış çevreleri ile oluşturduğu, diğer insanlardan farklı tutarlı ve daha önce gerçekleştirilmemiş bir iletişim türüdür.

Markanın kimliği, kişiliği ve karakteri insanlarınki ile benzerlikler göstermektedir. Markanın doğduktan sonra büyüdüğü ve geliştiği o dönemi sürdürebilmesi için marka kimliğini temel bir kavram olarak değerlendirirler. Onlara göre marka kimliği bir firmanın, bir ürünün veya hizmetin kesin bir özü, konumlandırması, marka adı, logosu, mesajı gibi kontrol edilebilir unsurlardan oluşur. Geliştikleri bu dönemlerde kontrol edilebilir olmaları herhangi bir aşamada değişkenlik gösterebileceklerini sağlamaktadır. Firmanın düşüncesi markanın kendini düşüncesi, marka imajı ise bir ürünün kullanıcıların o markayı nasıl algıladığıdır. Oluşturulan markanın güçlü bir yapısı olması için marka kimliği ve imajı arasındaki ilişki çok güçlü olmalıdır.

İmajın var olabilmesi için güçlü bir kimliğin oluşturulma zorunluluğu vardır. Kimlik markanın var olmasının asıl noktası olarak belirtmek istenilirse imaj da o algının bir evresi olmalıdır. Marka imajı genellikle markanın kontrol edilebilir alanlarının bir araya gelmesinden oluşur. Bu kontrol edilebilir algılar firmanın güçlü ve zayıf alanları, olumlu ve olumsuz yönleri gibi alanlardır. Bu alanların biraya getirdiği imaj algısı genellikle marka ile doğrudan ya da dolaylı yollarla yaşanan tecrübeler neticesinde, zamanla oluşur.

Markanın yer aldığı pazarda kendisini bir alana konumlandırması gelişme aşamasında olduğu dönem içerisinde varlığını sürdürmesi için şarttır.

İnsanlara doğru iletilmiş bir marka kimliği, hem o markanın karşıladığı ihtiyaçların, olanakların ve imkanların o markayı kullanacak insanlarca doğru algılanmasına yarar sağlar hem de markayı diğer markalardan, rakiplerden farklı kılarak ayrışmasını sağlar. Bu sebeplerden dolayı marka kimliği firmaların başarısının yapı taşlarından biridir.